Yemek Menüleri

MENÜLER

• Vücudumuzdaki sistem ve dokuların sağlıklı ve düzenli işleyebilmesi için ihtiyaç duyulan besin unsurları, protein, karbonhidrat, yağ, vitaminler, madensel maddeler ve suyun belirli miktarlarda ve en fazla özenle hazırlanmış yemekler bile, gelişigüzel zamanlarda, çeşit ve oranlarına dikkat edilmeksizin, yeterli miktarlardan fazla alınırsa, vücuda istenilen yaran sağlamaz.
  
• Beslenme ilkeleri için, yalnızca, besinleri tanımak veya yiyecek hazırlamada çeşitli kuramsal bilgileri öğrenmek gerekli değildir.
• Bu bilgilerin en iyi şekilde uygulanmasını ve yiyecek maddelerinden en iyi şekilde yararlanma bilincine sahip olunmasını gerektirmektedir.
  
• Bu nedenle, değişik yiyecek maddelerinin içerdikleri besin unsurlarına ve vücudun günlük ihtiyacına göre, yeterli miktarları ve birbirini tamamlayacak şekilde düzenlenen çeşitleri göz önünde bulundurarak, mönü “yemek listesi” ve öğün “yemek zamanı”nın tespit edilmesine aynı oranda önem verilmelidir.

Öğün Kavramı

• Bugün insanların beslenmelerini bir düzen içinde gerçekleştirmeleri gerekir.
  
• Bu nedenle besin maddelerinin yenilme zamanlarındaki belirsizlik ve düzensizlik, yetersiz ve dengesiz beslenmenin ilk nedenlerinden birisidir.
  
• Böylece vücudun bu maddelere olan ihtiyacı, açlık dediğimiz olayla anlaşılmaktadır.
  
• Açlık, alınan besin maddelerinin sindirilmiş olduğu ve yeni besin maddelerine ihtiyaç duyulduğunu bildiren doğal bir işarettir.
  
• Bir yönde, öğün kavramı, doğal bir olay olan açlık duygusu ile belirlenmekte ve çeşitli alışkanlıklarla koşullanmaktadır.
  
• Bugün, sindirim organlarının etkinlikleri ve belirli yiyecek maddelerinin sindirilme süreleri etraflıca tespit edilmiştir.
• Normal bir insanın, normal koşullar altında, 3-5 saatte proteinli yemekleri, 1-3 saatte karbonhidratlı yemekleri ve 4-6 saatte yağlı yemekleri sindirdiği ve arta kalanı vücuttan attığı anlaşılmıştır.
  
• Yemek zamanlarını, ortalama olarak altışar saatlik aralarla tespit etmek mümkündür.
  
• Bununla birlikte, yemek zamanlarının belirlenmesinde, çeşitli hayat şartlan ve alışkanlıkların mide salgıları üzerinde etkili olduğu bilinmektedir.
  
• Bu konuda önemli olan, yemek saatlerinde düzeni koruma duyarlığıdır.
• Görülüyor ki, sindirim fonksiyonunu tamamlayan midenin yeniden çalışmaya hazır olduğunu belirleyen salgılar, açlık duygusunu oluşturmakta ve yemek zamanını belirlemektedir.
  
• Ancak, açlık duygusu, her zaman vücudun gerçek besin ihtiyacının bir belirtisi sayılmamalıdır.
  
• Zira, çeşitli nedenlerle açlık duygusunun her oluşumunda veya başka sebeplerle, gelişigüzel besin maddelerinin alınması, vücut için gerekli besin unsurları üzerinde durulmasını engelleyecek ve gerçek bir yarar sağlamayacaktır.
  
• Haliyle düzensiz zamanlarda alınan besin maddeleri, sindirilme imkânı bulmayacağı, dolayısıyla vücuda bir yarar sağlamayacağı gibi, mide ve bağırsakların düzenli çalışmasını engelleyerek de zararlı olur.
  
• Yiyeceklerin sindirilmemesi halinde besin maddelerinin besleyici özelliklerinden söz edilebilmesi mümkün değildir.
• Çeşitli araştırma ve alışkanlıklar, günlük beslenmede üç ana öğün zamanı belirlemiştir.
• Bunlar, sabah, öğle ve akşam zamanlarıdır. 
• Vücudun günlük beslenme ihtiyacının bütününü, bu üç zaman kesimine bölerek, her zaman kesimi içinde alınacak besin maddelerinin öğün başına düşen miktarı hesaplanabilir.
• Ancak bununla birlikte, insanların yaşları, cinsleri, özellikleri, günlük etkinlik ve uğraşları göz önünde bulundurularak, sabah, öğle ve akşam öğünlerine düşen besin maddeleri oranı, genel olarak, aşağıdaki şekilde öngörülmüştür:

Günlük Besin İhtiyacı;

• Sabah öğünlerinde  %25
  
• Öğle öğünlerinde %40
• Akşam öğünlerinde %35

• Ayrıca vücudumuzun sağlığı, bütün öğün zamanlarına gereken önemin verilmesini ve her üç öğün zamanında da, temel besin unsurları içeren yiyecek maddelerinden en az birinin bulundurulmasını zorunlu kılmaktadır.
  
• Bir insan vücudu çocukluk, hamilelik, ağır çalışma, diyet gibi özel durumlar dışında, ortalama olarak günde
  
• 44 gram protein,
  
• 100 gram karbonhidrat,
  
• 25 gram yağ,
  
• 15 gram Tuz,
  
• 3 gram potasyum,
  
• 600 gram fosfor,
  
• 350 gram magnezyum,
  
• 9 miligram demir,
  
• 200-800 miligram kalsiyum, vücut ağırlığının beher kilosu başına
  
• 1 mikrogram iyot,
  
• 10-15 miligram çinko ve
  
• 2,4 miligram (A) vitamini,
  
• 70 miligram (C) vitamini,
  
• 0,4 miligram (B,),
  
• 0,25-0,5 miligram (B2) vitaminlerine ihtiyaç duyar.
  
• Öte yandan, insan vücudunun ana unsurlarından olan su ihtiyacının düzenlenmesi ve vücudun su dengesinin korunması da önem taşır.
  
• Vücuttaki 1 gram su buharlaşmasının, 0,6 kalori değer kaybına neden olduğu dikkate alınırsa, su ihtiyacının da dikkatle gözetilmesi zorunluğu ortaya çıkar.
  
• Su ihtiyacı çeşitli şartlarda değişmekle birlikte bunun insan vücudunun günde kaybettiği kadar olduğu anlaşılmış
  
• Bu miktar, yine ortalama olarak 1-1,5 litre olarak hesaplanmaktadır.

Sabah Kahvaltısı

• Günlük öğün planı içinde, ilk olarak, önem verilmesi gerekli bir öğün zamanı olan, “kahvaltı” adı verilen sabah öğünüyle alırız.
  
• Gerçekten, sabah alınan besinler günümüzün tümünü etkiler.
  
• Akşam öğününden sonra başkaca gıda maddesi almayan vücut, sindirim etkinliğini tamamladığı ve yeni besin maddeleri için mide salgıları faaliyete başladığı için, sabah öğününün ihmal edilmesi halinde, o günün uğraşları için, hazırlıksız ve dayanıksız kalacaktır.
  
• Kahvvaltıda günlük besin ihtiyacının yukarıda belirtildiği üzere %25 tutarında belirli bir miktarının alınmaması, diğer öğünlerde beslenme yüklenmesine de yol açacağından, vücudun sindirim sistemine baskı yapılmasına neden olacak ve alınan besinlerin vücuda yararlı hale gelmesi engellenecektir.
  
• Yani, kahvaltı yapılmaması ya da gelişi güzel bir kahvaltı, ihtiyaç duyulan besin unsurlarından önemli bir kesimin sağlanamamasına yol açar.
  
• Bu takdirde, günün ilerleyen saatlerinde, açlık daha çabuk duyulur ve kalori bakımından zengin olmakla birlikte, diğer besin unsurları yönünden noksan yiyeceklerle yetinilir.
  
• Bunun sakıncalarına yukarıda değinilmiştir.
  
• Gerçekte, sabah kahvaltısı, iyi beslenmenin ilk adımıdır.
  
• Bu sebeple, kahvaltı alışkanlığını tüm aile fertlerine benimsetmek zorunluluğu mutlaka duyulmalıdır.
  
• Sabah kahvaltılarında düşünülebilecek yiyecek maddeleri çok çeşitlidir.
  
• Bu çeşitler arasında değişiklikler yaparak, benzer besin unsurlarını sağlama imkânı olduğu gibi, şartlar elvermiyorsa çeşit için zorlanmaya gerek yoktur.
  
• İyi bir kahvaltı en az üç gruptaki besin maddelerini kapsamalıdır.
  
• Buna göre, geliştirici ve onarıcı besin maddeleri (süt, peynir, yumurta), koruyucu besin maddeleri (meyve, ya da meyve suları) ve enerji veren besin maddeleri (ekmek, tereyağ, reçel) bir kahvaltıda hazır bulundurulabilecek yiyecek maddeleri olarak düşünülebilir.
  
• Bir örnek vermek gerekirse, tereyağ sürülmüş bir dilim ekmek, bir bardak süt, ya da 1 adet yumurta ve yarım portakal veya greyfurt suyu 350 kalori değeri sağlar.
  
• Belirli bir kahvaltı listesi vermeden önce, kahvaltılarda yenilenilecek besin maddelerine topluca bir göz atılmasında yarar vardır.

Bunlar:

Benzer Tarifler:

Servis Yöntemleri Levant Mutfağı Protein Cetveli Kelle Peyniri / Kuru Peynir